Біз кешенді жобаны жүзеге асырдық: ономастикалық ақпараттық жүйені құру, оңтайландыру және тәулік бойы сүйемелдеу бойынша AlmatyAtau.kz — Алматы қаласындағы көше және шағынаудандар атауларын жинауға, өңдеуге және тарихи-мәдени зерттеуге арналған бірыңғай цифрлық платформа.
Заманауи, тұрақты және қауіпсіз платформаны құру, ол келесі мүмкіндіктерді қамтамасыз етеді:
ономастикалық ақпараттық жүйенің тәулік бойы (24/7) тұрақты жұмысын қамтамасыз ету;
ономастикалық деректерді іздеу және өңдеу үдерісін жеңілдету;
Алматы қаласының көшелері мен шағынаудандары туралы өзекті мәліметтерге толық қолжетімділік беру;
тарихи-мәдени талдауды және сараптамалық қорытындыларды автоматтандыру;
ақпараттандыру және деректерді қорғау саласындағы ҚР заңнамасының талаптарына толық сәйкестік.
Жоба серверлік және пайдаланушылық бөліктерді әзірлеуді, сондай-ақ толық технологиялық стекті жобалауды қамтыды.
Backend TypeScript (NestJS) негізінде әзірленді.
Реляциялық дерекқор PostgreSQL қолданылды — оңтайландырылған индекстермен және тұрақты администрлеумен.
Файлдармен жұмыс істеуге арналған модульдер енгізілді: multer, express-formidable.
Ыңғайлы әкімшілік панелі жасалды — AdminJS (икемді қолжетімділік құқығы жүйесімен).
Ішкі және сыртқы сервистер үшін API-сервер (FastAPI / NestJS) әзірленді және біріктірілді.
Жүйелік хабарламаларға арналған Telegram-бот интеграцияланды.
Платформаны автоматтандырылған жаңарту үшін толық CI/CD-процесі енгізілді.
Фронтенд Nuxt 3 негізінде жасалды.
Интерфейсті жылдам және адаптивті әзірлеу үшін TailwindCSS қолданылды.
Қолданба күйін басқару Pinia арқылы жүзеге асырылды.
Интерактивті карталар біріктірілді: 2GIS / Yandex Maps / Google Maps.
Көптілділік енгізілді: қазақ, орыс, ағылшын.
Жобаның маңызды бағыты – атауларды тарихи-мәдени тұрғыдан талдауға арналған арнайы модульді әзірлеу.
Әрбір атау бойынша мақалалар дайындау (1–2 сөйлемнен 1–2 бетке дейін).
Қолданыстағы атаулардың өзектілігі бойынша сараптамалық қорытынды дайындау.
Мүмкін болатын қайта атауға қатысты ұсыныстар әзірлеу.
Төмендегілерді жинау және өңдеу:
әрбір атау бойынша 2–3 дереккөз;
фотосуреттер мен архивтік материалдар;
тарихи құжаттардың электрондық көшірмелері.
Қайта атауға ұсынылатын атаулар жинағын әзірлеу және қолдау.
Категориялар бойынша бөлу жүйесі енгізілді:
жеке есімдер;
географиялық атаулар;
тарихи-танымдық және дәстүрлі;
шартты;
идеологиялық тұрғыда ескірген.
Жоба платформаның тәулік бойғы тұрақты жұмысын қамтамасыз етеді.
Серверлер мен ДҚ-ны 24/7 режимінде мониторингтеу.
SQL-сұрауларды оңтайландыру және PostgreSQL администрлеу.
Күнделікті автоматты резервтік көшіру.
API жұмысының үздіксіздігін қамтамасыз ету.
Тапсырыс беруші сұранысы бойынша функционалды доработка.
Қауіпсіздік: SQL-инъекциялардан, XSS, CSRF шабуылдарынан қорғау, ISO/IEC 27000 талаптарына сәйкестік.
Деректерді тұрақты жаңарту — жылына кемінде 1 рет.
Тарихи-мәдени зерттеу материалдарын жариялау.
Ресми және архивтік деректерді интеграциялау.
Жобаның ашықтығын қамтамасыз ету үшін есептілік жүйесі әзірленді:
ай сайынғы есептер келесі бағыттар бойынша:
жүйенің тұрақтылығы;
деректерді түзету;
тарихи-мәдени зерттеулер;
қаржылық шығындар;
қорытынды есеп — техникалық және қаржылық деректердің толық жиынтығы.
Тапсырыс беруші ҚР заңнамасының талаптарына толық сәйкес келетін, жаңартылған және тұрақты ономастикалық ақпараттық жүйені — AlmatyAtau.kz — алды, ол келесі мүмкіндіктерді қамтиды:
тәулік бойы тұрақты жұмыс;
мониторинг пен деректерді жаңартудың автоматтандырылған процестері;
қуатты тарихи-мәдени талдау модулі;
интерактивті карталар интеграциясы және мультитілділік;
қорғалған архитектура, оңтайландырылған ДҚ және API;
ыңғайлы әкімшілік панель және деректерді сақтау жүйелері;
АКТ стандарттарына және ақпараттық қауіпсіздік талаптарына толық сәйкестік.
